У разважанні над вызнаннем веры, а дакладней, над гэтай яго часткай: «Веру ў адзіны святы каталіцкі і апостальскі Касцёл...», мне дапамагалі тры маладыя чалавекі з віцебскага дамініканскага душпастырства моладзі: Саша, Саша і Віка. Мы выкарысталі метад, што абапіраецца на асацыяцыі, звязаныя з кожным са словаў, якімі апісаны наш Касцёл. 

Першае слова — „адзіны”. Асацыяцыі з ім: цэлы, непа­дзельны, агульны, маналітны. Узгадалася яшчэ адно слова, якое вельмі нас здзівіла: апель­сін. Часам здараецца, што самыя недарэчныя асацыяцыі аказваюцца найлепшымі. Давайце паглядзім на апельсін. Ён мае скурку, а ў сярэдзіне — асобныя часткі, долькі, а ў гэтых дольках ёсць яшчэ меншыя часцінкі, дзе знаходзіцца апельсінавы сок. Далікатныя часткі апельсіна ахоўвае скурка. Заўважце, што яна таксама дазваляе апельсіну заставацца адзіным цэлым. Скуркаю, якая ахоўвае Касцёл, і Тым, Хто прысутнічае ў кожнай яго частцы, з’яўляецца Езус. Прыналежнасць да Езуса вызначае межы Касцёла, а прысутнасць Хрыста ў кожнай частцы сведчыць пра яго тоеснасць. Апельсінавыя долькі — гэта парафіі. Калі разрэзаць апельсін, можна ўбачыць, што яны ўсе існуюць асобна. Аднак, калі адну дольку ад­дзя­ліць ад іншых і ачысціць ад ахоўнай скуркі, яна хутка высахне і стане нясмачнаю, проста змарнуецца. У кожнай дольцы ёсць маленькія час­цінкі, таксама аддзеленыя адна ад адной далікатнаю скуркаю, і ў іх ёсць сок. Гэты сок надае апельсіну смак. І кожная такая часцінка — як парафіянін. Колькі кожны з нас будзе мець у сабе соку і смаку, такой і будзе парафія. Такі і будзе Касцёл. Калі мы страцім сок, Касцёл стане «нясмачны», як высахлы апельсін. У гэтай садавіне ёсць яшчэ адна частка: сама сярэдзінка, вакол якой сабраныя і з якою злучаныя ўсе долькі. У Касцёле — гэта Папа, вакол якога злучаныя ўсе дыяцэзіі, парафіі і вернікі.

Другое азначэнне Касцёла — „святы”. З гэтым словам у нас узніклі наступныя асацыяцыі: чысты, добры, светлы, церпячы, мудры, чалавечы, бескарыслівы, свабодны, сучасны. Некаторыя з гэтых асацыяцый трэба растлумачыць, іншыя варта пакінуць для асабістага разважання. 

«Мудры». Гаворка ідзе не пра інтэлігентнасць, вучонасць, універсітэцкую адукацыю, выхаванне. Чалавек мо­жа адвучыцца хоць на пяці факультэтах, валодаць васьмю мовамі і заставацца дурнем. Мудрасць, якую мы з моладдзю мелі на ўвазе, звязаная з пазнаннем мэты свайго жыцця, пошукамі паклікання і сродкаў для яго ажыццяўлення. Мэта Касцёла — збаўленне, а сродак атрымаць яго — Божая ласка. Касцёл сам па сабе ведае сваю мэту, а для ажыццяўлення паклікання ёсць усе неабходныя сродкі — і найперш, ласка, каб дайсці да мэты. Аднак гэта ўсё абстракцыя. Без людзей не было б Касцёла: «А святыні ў ім я не бачыў, бо святыня ягоная — гэта Пан Бог усемагутны і Баранак» (Ап 21, 22). Тут з’яўляемся мы — людзі. Наколькі мудрымі мы будзем — гэта значыць, людзьмі, якія слухаюць Хрыста, хочуць быць блізкімі да Яго з дапамогаю Бібліі, малітвы, сакрамэнтаў, любові да сябе саміх і да іншых людзей, — настолькі поўна мы будзем ажыццяўляць і паказваць святасць Касцёла. 

Другое слова, якое варта патлумачыць, — «сучасны». Гаворка ідзе не пра тое, каб гнацца за модаю, а пра ўну­траны дынамізм, які не дазваляе Касцёлу стаяць на месцы. Павінна быць нешта, што не дазволіць Касцёлу стаць музейным будынкам, поўным прыгожых, але непрактычных рэчаў, якімі можна захапляцца, але нельга выкарыстоў­ваць у штодзённым жыцці. Сучаснасць Касцёла — гэта Дух Святы. Ён не дазваляе Касцёлу стаць зборам прыгожых, але даўно ўжо незразумелых традыцый, звычаяў, абрадаў, за якімі можна назіраць, але якія ніяк не стасуюцца з жыццём. Дух Святы дзейнічае ў часе і ў часе пастаянна паказвае новае аблічча Касцёла. 

«Адкрыты». Касцёл запрашае да сябе не толькі людзей добрых, матэрыяльна забяспечаных, інтэлігентных, якія ніколі ў жыцці не спатыкаліся. Касцёл існуе таксама і для прастытутак, злодзеяў, бандытаў, фізічна і псіхічна хворых. А магчыма, асаблівым чынам для іх, бо так сказаў Хрыстус: «Кніжнікі з ліку фарысеяў, убачыўшы, што Ён есць з грэшнікамі і мытнікамі, казалі вучням Ягоным: „Чаму Ён есць з мытнікамі і грэшнікамі?” Пачуўшы гэта, Езус сказаў ім: „Не здаровым па­трэбны лекар, а хворым; Я прыйшоў заклікаць не праведнікаў, а грэшнікаў”» (Мк 2, 16–17). 

У наш віцебскі касцёл святой Барбары на літургію для моладзі прыйшоў мужчына, які адседзеў сем гадоў у вяз­ніцы. Там ён перажыў навяртанне. Гэты мужчына кінуў піць, перастаў паліць. Ён прыйшоў на Імшу разам з дачкой. І ўсе, хто яго ведаў, цешыліся з яго і ягонай дачкі, якая сядзела на першай лаўцы, бо яны знайшлі ў Касцёле сваё месца. Я вельмі цешыўся, калі адзін з нашых парафіянаў даў яму працу і менавіта ад чалавека Касцёла 

ён атрымаў шанец пачаць новае жыццё. У гэтым выяўляецца адкрытасць і давер Касцёла, які заўсёды дае шанец і ніколі не выкрэслівае людзей — ніводнага. Ён адкрыты, як Пан Бог. 

Трэцяе азначэнне — „каталіцкі”. Гэта сінонім слова «паўсюдны». Касцёл не мае межаў ні ў часе, ні ў прасторы, ні паміж зямным і нябесным. Касцёл ахоплівае ўсе часы, усе мясціны і ўсю рэчаіснасць: зямлю, чысцец і неба. Часам мне здараецца ў падарожжах цэлебраваць Эўха­рыстыю ў адзіноце, але я заўсёды прамаўляю «Пан з вамі» і астатнія формулы ў множным ліку, бо ніколі не малюся адзін: са мною побач анёлы, святыя, душы чыстцовыя. Гэта ім я чытаю словы Святога Пісання, ім перадаю знак супакою, іх благаслаўляю. 

І ўрэшце — „апостальскі”, а значыць той, які абвяшчае Езуса. Калі часткаю Касцёла з’яўляюцца ўсе ахрышчаныя ў імя Айца і Сына, і Святога Духа, а Касцёл называецца апостальскім, значыць кожны без вынятку пакліканы абвяшчаць Хрыста. Не толькі святары. У Касцёле мы не застаемся спажывальнікамі. Гэта не гіпермаркет, не «Еўраопт» і не «Карона», куды мы прыходзім, каб узяць. Кожны ў Касцёле адказны за яго вы­гляд, за тое, будзе Касцёл пашырацца ці змяншацца. Калі я бачу, што ў пілігрымцы стала менш людзей, у касцёле стала менш людзей, трэба спытаць сябе, каму я апошнім разам расказваў пра Хрыста. 

Апостальства свецкіх мае яшчэ адну вельмі важную рысу: вы адказваеце і за нашае жыццё, жыццё святароў. Калі вы бачыце, што нехта мае праблемы з алкаголем, гаворыць глупствы падчас казання, становіцца палітычным дзеячам замест таго, каб займацца справамі Хрыста, прый­дзіце і скажыце пра гэта. Мы таксама патрабуем, каб нам абвяшчалі Езуса, патрабуем навяртання. І ў гэтым таксама выяўляецца вашае апостальства і вашая адказнасць за Касцёл.   

Падрыхтаваў 

айцец Тамаш Міка ОР.